Cukrzyca typu 3, czyli cukrzyca wtórna

Cukrzyca typu 3 czy 2? Lekarze coraz częściej zadają sobie to pytanie. Okazuje się, że to dwa różne rodzaje choroby, które często mylone są na etapie diagnozowania, nawet przez personel medyczny. Według szacunków zaledwie 3 proc. populacji zostało prawidłowo zdiagnozowanych.

Jednostka chorobowa, jaką jest cukrzyca typu 3 zwana również cukrzycą 1,5 lub 3c, rozpoznawana jest u pacjentów, u których w wyniku powikłań innej choroby doszło do uszkodzenia trzustki, a co za tym idzie zaburzona została produkcja insuliny. Do schorzeń wywołujących cukrzycę wtórną zaliczamy:

- chorobę Cushinga, czyli nadmierne uwalnianie hormonu nadnerczy – glikokortykoidu, który stymuluje wątrobę do syntezy glukozy i uwalnia z niej zapasy glikogenu,

- przewlekłe zapalenie trzustki w wyniku którego może dojść do zniszczenia wysp trzustkowych B,

- hemochromatozę charakteryzującą się nadmiernym gromadzeniem żelaza w komórkach wątroby, serca, ale również trzustki – złogi żelaza odkładając się wewnątrzkomórkowo w trzustce uszkadzają wyspy Langerhansa prowadząc do niedoboru insuliny.

Cukrzyca typu 3 występuje również wtórnie w wyniku chorób takich jak: akromegalia, czyli nadprodukcja hormonu wzrostu, który wzmaga produkcję cukru; niektóre łagodne i złośliwe nowotwory trzustki; zaburzenia odpływu żółci do jelita; choroby autoimmunologiczne z uszkodzeniem trzustki; choroba alkoholowa; nadczynność przytarczyc. Istnieją badania potwierdzające, że niektóre choroby genetyczne takie jak: pląsawica Huntingtona, zespół Downa, zespół Wolframa, zespół Klinefeltera, zespół Pradera-Williego czy zespół Turnera bardzo często sprawiają, że pojawia się cukrzyca typu 3.

Cukrzyca typu 3 nie tylko w wyniku powikłań

Zdaniem niektórych badaczy cukrzyca typu 3 występuje nie tylko w przypadku chorób narządów takich jak trzustka, wątroba czy zaburzenia endokrynologiczne. Choć nie ma zbyt wielu doniesień na ten temat, jej przyczyną może być również złe odżywianie i niedożywienie. Z tego powodu cukrzyca typu 3 często rozpoznawana jest u mieszkańców krajów ubogich (zwłaszcza w Afryce), u których występują duże niedobory białka.

Jakie objawy daje cukrzyca typu 3?

Cukrzyca typu 3, różni się od typu 1. Przy tej drugiej – układ odpornościowy niszczy komórki trzustki. Natomiast gdy występuje cukrzyca typu 3 organizm nie radzi sobie z wytwarzaniem odpowiedniej ilości insuliny, jak i białek niezbędnych do strawienia pokarmów. Objawami, które mogą świadczyć o występowaniu cukrzycy typu 3 są: szybkie męczenie się, uczucie suchości w ustach, infekcje w okolicach narządów płciowych i jamie ustnej, zapach acetonu w wydychanym powietrzu, drętwienie kończyn, ogólne osłabienie, wolniejsze gojenie się ran. Rozpoznanie cukrzycy typu 3 odbywa się poprzez kontrolę glikemii. Wskaźnik 126 mg/dl na czczo lub przygodna glikemia niezależna od posiłku powyżej 200 mg/dl mogą świadczyć o cukrzycy, lecz występowanie wyżej wymienionych objawów z reguły potwierdza cukrzycę typu 3.

Stracony czas i pieniądze

Cukrzyca typu 3 nie jest insulinozależna. Leczenie zbliżone jest do postępowania z typem 2 z tą różnicą, że niektóre leki – takie jak gliklazyd, mogą nie być skuteczne przy cukrzycy wtórnej. Jak pokazują badania, w wielu przypadkach wyleczenie choroby pierwotnej powoduje całkowite cofnięcie się występowania cukrzycy typu 3. Niestety błędna diagnoza może zmarnować czas i nakładcy finansowe na nieefektywne leczenie, jednocześnie narażając pacjenta na wysoki poziom cukru we krwi. Ważne jest, aby przy zaobserwowaniu problemów z glikemią wykluczyć schorzenia trzustki, wątroby czy choroby endokrynologiczne lub przy występowaniu tych schorzeń kontrolować poziom cukru. Dopiero takie postępowanie daje pewność czy jest podstawa do stwierdzenia czy jest to cukrzyca typu 3, czy też nie.

Autor: Paulina Kowalczyk

Bibliografia: 

- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, s. A2-A5. 

- Paweł Kawalec, Mariusz Kielar, Andrzej Pilc, Koszty leczenia cukrzycy typu 1 i 2 w Polsce, Zakład Gospodarki Lekiem, Instytut Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum w Krakowie. 

- Dariusz Włodarek, Dominika Głąbska, Zwyczaje żywieniowe osób chorych na cukrzycę typu 2, s. 17- 20.

Newsletter

Subskrybuj nasz newsletter.