Cukrzyca – choroba cywilizacyjna
Otyłość nazywana jest już choroba cywilizacyjną. Nadprodukcja żywności oraz niski koszt jej wyprodukowania zwiększyły konsumpcję na całym świecie. Stałe obniżanie jakości produktów stosowanych w celu zmniejszania kosztów produkcji prowadzi do wielu chorób. Jedną z najgroźniejszych jest cukrzyca. Z roku na rok diagnozuje się coraz więcej przypadków zachorowań na nią, wśród wszystkich grup wiekowych. Oczywiście choroba ta może mieć swoje podłoże genetyczne. Wtedy wykrywana jest w bardzo młodym wieku. Jednak coraz częściej cukrzyca jest wynikiem otyłości, która od dawna jest prawdziwą plagą.
Cukrzyca- przyczyny, odżywianie, tryb życia, czynniki niezależne
Obecnie najczęściej diagnozowana jest cukrzyca typu 2. Ze względu na przyczynę i przebieg choroby można wyróżnić kilka jej rodzajów: cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, cukrzyca ciężarnych oraz cukrzyca wtórna. Jak już było wspomniane wcześniej, najpopularniejsza jest cukrzyca typu 2 – dawniej nazywa „insulinoniezależną”, która występuje u 80% wszystkich cukrzyków. Chorych cechuje insulinoodporność, co oznacza, że są oni mało wrażliwi na działanie insuliny. Przyczyną tego typu cukrzycy mogą być uwarunkowania genetyczne, otyłość typu brzusznego, a przede wszystkim mała aktywność fizyczna, która towarzyszy najczęściej pracownikom biurowym. Wiele chorób, a nawet niektóre leki mogą przyczyniać się do powstawania hiperglikemii.
Cukrzyca wtórna
Cukrzyca wtórna jest też nazywana „cukrzycą typu 3”. Możemy spośród niej wyróżnić kilka typów schorzeń, zaburzeń lub chorób:
• cukrzyca noworodkowa;
• cukrzyca wywołana przez zakażenia;
• autoimmunologiczna postać cukrzycy;
• choroby wewnątrzwydzielniczej części trzustki;
• cukrzyca wywołana przez leki lub inne substancje chemiczne;
• nieprawidłowe działanie insuliny uwarunkowane genetycznie,
• zaburzenia działania komórek typu beta uwarunkowane genetycznie,
• endokrynopatie (np. choroba Cushinga, nadczynność tarczycy, somatostatinoma).
Epidemia otyłości w XXI wieku
Według danych, szacunkowo mówi się, że ok. 50-60% Europejczyków ma nadmierną masę ciała. Tendencja zwiększania wagi coraz częściej dotyczy nie tylko dorosłych, ale również młodzieży i dzieci. Na całym świecie otyłość dotyczy już ok. 20% populacji, dlatego mówi się o niej, jako o „chorobie cywilizacyjnej”. W krajach rozwiniętych jedynie 30-35% ludności ma prawidłową masę ciała. Według danych WHO w 2005 roku problem nadwagi dotyczył ok. 1,6 mld dorosłych osób. Co ważne odnotowana, otyłość coraz częściej występuje nawet w państwach afrykańskich, w których do niedawna regularnie pojawiał się problem głodu. W ciągu ostatnich 20 lat liczba osób z nadwagą wzrosła 3-krotnie. Ciekawostką jest to, że Iran w 1998r. został wskazany przez WHO, jako jeden z 7. krajów o najwyższym odsetku dzieci z otyłością. Jednak krajem, w którym najczęściej występuje otyłość wśród dorosłych oraz dzieci i młodzieży są Stany Zjednoczone, gdzie ponad 300 000 zgonów rocznie jest skutkiem otyłości lub nadwagi. Więcej niż 1 mln zgonów rocznie występuje na skutek otyłości w Regionie Europejskim (wg. Światowej Organizacji Zdrowia). Otyłość powoduje przede wszystkim skrócenie długości życia, problemy z układem kostnym, niedokrwienie serca, nadciśnienie, a także bardzo poważną chorobę, jaką jest cukrzyca. Osoby ze wskaźnikiem BMI 25-30 powinny unikać dalszego przybierania na wadze, aby zredukować czynniki ryzyka. Otyłość możemy podzielić na 3 stopnie:
- otyłość I stopnia – BMI 25-29,9
- otyłość II stopnia – BMI 30-39,9
- otyłość III stopnia – BMI powyżej 40
Otyłość i cukrzyca stały się poważnym problemami ludzkości na skalę globalną. Najpoważniejszym tego skutkiem jest zwiększenie umieralności oraz zachorowań na inne, ciężkie choroby.
Autor: Paulina Kowalczyk
Bibliografia:
- Dariusz Włodarek, Dominika Głąbska, Zwyczaje żywieniowe osób chorych na cukrzycę typu 2, s. 17- 20.
- Jacek Sieradzki, Otyłość a cukrzyca, „Przewodnik Lekarza”, 2000.
- Cukrzyca [hasło], Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Cukrzyca, dostęp: 21.06.2019.
