Jakiś czas temu opisywaliśmy bardzo niebezpieczne dla cukrzyków zjawisko – hipoglikemię. Omówiliśmy w nim jak i kiedy powstaje oraz jak jej zapobiegać i z nią walczyć. Cały artykuł dostępny jest po kliknięciu tutaj.
W materiale tym wspominaliśmy, że podczas „odbicia” może dojść do zjawiska odwrotnego, czyli hiperglikemi. Jak bardzo jest ona niebezpieczna? Jakie są jej objawy? Jak można jej zapobiegać? Właśnie na te pytania postaramy się odpowiedzieć tak, aby hiperglikemia przestała zagrażać życiu i zdrowiu.
Co to jest hiperglikemia?
Hiperglikemia to nic innego jak stan podwyższonego poziomu cukru we krwi. Na czczo odczyt powinien wynosić pomiędzy 70 a 99 mg/dl. Jest to prawidłowa wartość podawana we wszystkich materiałach naukowych. W przypadku przekroczenia granicy 99 mg/dl mamy do czynienia z hiperglikemią, a wynik powyżej 126 mg/dl oznacza poważne zagrożenie dla zdrowia. Niepokojący jest więc fakt, że u wielu diabetyków poziom cukru potrafi dojść nawet do 200 mg/dl. Znane są również przypadki, kiedy nawet ta wartość była znacząco przekraczana.
Objawy hiperglikemii
Nagły skok poziomu cukru (powyżej 200 mg/dl) może objawiać się zaburzeniami mowy oraz utratą świadomości. Z tego powodu osoby trzecie bardzo często mylą hiperglikemię z upojeniem alkoholowym. Jest to duży problem dla chorych, gdyż w takich sytuacjach, brak właściwej, szybkiej reakcji może doprowadzić do kwasicy ketonowej, która stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia!
Jednak w przeciwieństwie do hipoglikemii – hiperglikemia zwykle jest zjawiskiem, które utrzymuje się długotrwale lub nasila stopniowo. Z tego powodu rzadko daje natychmiastowe i łatwe do zaobserwowania objawy. Dodatkową trudnością jest fakt, że wiele z nich jest utożsamianych z cukrzycą, przez co część diabetyków je ignoruje uważając za naturalny element ich choroby.
Objawy hiperglikemii, które możemy wyróżnić to:
-
Utrzymujące się wzmożone pragnienie;
-
Częste oddawanie moczu (zwykle w dużych ilościach);
-
Osłabienie i złe samopoczucie;
-
Zaburzenia widzenia;
-
Często nawracające problemy skórne (świąd oraz stany zapalne), szczególnie w obrębie narządów płciowych;
-
Nieprzyjemny, kwaśny zapach z ust;
-
Częste bóle głowy;
-
Problemy z gojeniem ran;
-
Utrata włosów na kończynach dolnych;
-
Przewlekłe zaparcia lub biegunki;
-
U kobiet – częste i nawracające infekcje pochwy.
Hiperglikemia pierwsza pomoc
Hiperglikemia jest spowodowana zbyt wysokim poziomem cukru we krwi, a więc naturalnym odruchem organizmu jest próba jego wydalenia. Właśnie dlatego występuje częste oddawanie moczu i wzmożone pragnienie. Pierwszym elementem pomocy choremu powinno być podanie mu dużej ilości płynów z solą, która zatrzymuje wodę w organizmie.
Kolejnym krokiem powinno być podanie insuliny. Osoby, które nie mają zdiagnozowanej cukrzycy, zwykle nie posiadają właściwego zaplecza technicznego (gleukometru) oraz wiedzy na temat regulacji poziomu cukru we krwi. Z tego powodu powinny bezzwłocznie udać się do lekarza, aby ten przeprowadził stosowne badania oraz podał właściwą dawkę hormonu.
Hipoglikemia stresowa
Wbrew pozorom hipoglikemią zagrożeni są nie tylko diabetycy. Lekarze coraz częściej diagnozują ją również u osób zdrowych. Tu mamy do czynienia ze zjawiskiem jakim jest hipoglikemia stresowa. Jak sama nazwa wskazuje, najczęściej występuje ona u osób zmagających się regularnie z silnym stresem. W przypadku takich pacjentów niezbędne jest:
-
Zmienienie trybu życia (w celu redukcji stresu);
-
Zmienienie diety na posiłki o niskim wskaźniku glikemicznym;
-
Rozpoczęcie przyjmowania insuliny korygującej.
Inną dużą grupą chorych są pacjenci, którzy przebyli udar lub zawał mięśnia sercowego. W przypadku nich hipoglikemia stresowa znacząco utrudnia leczenie, często pogarszając rokowania. Z tego powodu pacjenci tacy powinny być przez pewien czas pod stałą opieką diabetologa.
Hiperglikemia powikłania
Hiperglikemia jest równie niebezpieczna co hipoglikemia. Zbyt wysoki poziom cukru we krwi, który utrzymuje się przez długi czas, może doprowadzić do wielu poważnych komplikacji zdrowotnych. Wśród nich są:
-
Uszkodzenia nerwów (zwłaszcza w obrębie mózgu);
-
Choroby układu krążeniowego;
-
Problemy z widzeniem;
-
Choroby nerek.
Hiperglikemia zwiększa ryzyko występowania:
-
Zawałów serca;
-
Udarów mózgu;
-
Powstawania kwasicy ketonowej.
Hiperglikemia to bardzo poważne zjawisko, którego nie można ignorować. W przypadku diabetyków należy regularnie badać poziom cukru we krwi i w razie czego interweniować, podając insulinę. Nie wolno bagatelizować jej objawów. Osoby zdrowe również są narażone na zbyt wysoki poziom cukru. W takich przypadkach należy się pilnie skontaktować z lekarzem – diabetologiem. Bez tego narażamy się na poważne komplikacje zdrowotne. W skrajnych przypadkach hiperglikemia może doprowadzić do insulinooporności, która jest jedną z przyczyn cukrzycy.
Innym poważnym skutkiem jest kwasica ketonowa. Polega ona za zakwaszeniu organizmu ciałami ketonowymi. Te powstają gdy ciało szuka innych źródeł energii niż cukier (w przypadku hiperglikemii powstaje deficyt insuliny, która jest niezbędna do przyswajania glukozy przez komórki). Naruszają one naturalną równowagę kwasowo-zasadową organizmu, tym samym zaburzając procesy życiowe. Kwasica ketonowa w efekcie potrafi prowadzić nawet do śmierci.
Autor: Michał Roszkowski
Bibliografia:
- Vasudev Magaji, MD, MS, Jann M. Johnston, Hiperglikemia i cukrzyca u hospitalizowanych chorych – postępowanie, [online] www.podyplomie.pl, dostęp: 22.08.2019.
- Bogumił Wolnik, Elżbieta Orłowska-Kunikowska, Hiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej, „Via Medica”, 2007.
